ستون فقرات انسان از یک سری استخوان ها و مهره هايى كه بر روی یکدیگر قرار گرفته اند، تشكيل شده است. اين مهره ها و استخوان ها توسط ديسك ها كشيده مى شوند و به هنگام انجام فعاليت هاى مختلف مانند پياده روى، بلند كردن، پيچ خوردگى و … از استخوان ها محافظت كرده و از بروز آسيب جلوگيرى مى كنند. گفتنى است كه هر كدام از اين ديسك ها از دو بخش تشكيل شده اند. يك بخش داخلى كه نرم و ژله اى است و يك بخش بيرونى كه سفت و سخت است. در برخى موارد در صورت بروز آسيب اين قسمت داخلى نرم مى تواند از بخش بيرونى كه سفت است بيرون بزند، كه به اين پديده بيرون زدگى ديسك يا دیسک کمر گفته مى شود. این اتفاق سبب درد و ناراحتی می شود. همچنين اگر دیسک بيرون زده به یکی از اعصاب نخاعی فرد فشار وارد كند، ممکن است در طول زمان عصب مربوطه دچار بی حسی و درد نیز بشود. لازم به ذكر است كه در موارد شدید و وخيم بودن اين بيمارى ممکن است بيمار نياز به يك عمل جراحى جهت برداشتن و يا ترميم ديسك داشته باشد.
علائم و نشانه هاى دیسک کمر چيست؟
به طور كلى مى توان گفت كه اين عارضه مى تواند در هر قسمت از ستون فقرات، گردن و كمر فرد رخ بدهد اما ناحيه كمر يكى از مناطق متداول براى بيرون زدگى ديسك ها است. گفتنى است كه ستون فقرات از شبكه پيچيده اى از اعصاب و رگ هاى خونى تشكيل شده است و بيرون زدگى ديسك مى تواند فشار زيادى به اعصاب و ماهيچه هاى اطراف وارد كند.
علائم دیسک كمر شامل موارد زیر است؛
- احساس درد و بی حسی در یک طرف بدن که به بازوها یا پاها سرايت مى كند
- دردی که در شب یا با حرکات خاصی بدتر می شود
- دردی که بعد از ایستادن یا نشستن بدتر می شود
- درد به هنگام راه رفتن در مسافت های کوتاه
- ضعف عضلانی غیر قابل توضیح
- احساس سوزن سوزن شدن، درد و سوزش در ناحیه آسیب دیده
به خاطر داشته باشيد كه انواع درد در افراد مختلف متفاوت است. اما در صورتى كه درد منجر به بی حسی یا سوزن شدن شود و بر توانایی بيمار در کنترل عضلات تأثیر بگذارد، توصيه مى شود به پزشک مربوطه مراجعه شود.
علل و دلايل بروز دیسک کمر
هنگامى كه بخش بيرونى و سفت ديسک ضعيف و پاره مى شود، بخش داخلى و نرم ديسك بيرون زده و از داخل به بيرون خارج مى شود. اين پديده با افزايش سن و پيرى شايع تر است، چراكه ديسك ها با افزايش سن مقدارى از مايع محافظت كننده خود را از دست مى دهند و در نتيجه راحت تر از جاى خود خارج مى شوند. اما در بسيارى از موارد انجام فعاليت هاى سنگين و غير استاندارد نيز مى تواند سبب بروز اين عارضه شود. افراد داراى مشاغلى كه مجبور به بلند كردن اجسام سنگين هستند، بيشتر در معرض خطر بيرون زدگى ديسک ها قرار دارند. علاوه بر اين افراد داراى اضافه وزن نيز بيشتر در معرض خطر اين بيمارى قرار دارند، چراكه ديسک ها مجبور به پشتيبانى و تحمل وزن اضافه نيز مى شوند. همچنين ماهيچه هاى ضعيف و داشتن يك سبك زندگى بى تحرك نيز مى تواند در بيرون زدگى ديسک ها نقش داشته باشد. در پايان نيز بايد گفت كه اين عارضه در مردان شايع تر از زنان است.
عوارض و خطرات دیسک کمر چيست؟
ديسک بيرون زده درمان نشده در ناحيه كمر مى تواند منجر به آسيب دائمى اعصاب شود. به طورى كه در برخى موارد نادر يك ديسک بيرون زده مى تواند تكانه هاى عصبى در قسمت تحتانى كمر و پاها را قطع كند. در صورت بروز اين اتفاق فرد كنترل روده و مثانه خود را از دست مى دهد.
يکی دیگر از عوارض طولانی مدت اين عارضه اين است كه ديسك بيرون زده به اعصاب فشار وارد مى كند و باعث مى شود قسمت داخلى ران ها و پشت پاها حساسيت خود را از دست بدهند.
دکتر هومن یحیی زاده، فوق تخصص جراحی های زانو و آسیب های ورزشی به ارائه انواع خدمات جراحی ارتوپدی می پردازند. شما می توانید برای ارتباط با ایشان به پیج اینستاگرام مراجعه کرده و یا با شماره تلفن های 02122201053 – 09129210221 تماس حاصل فرمایید.
درمان دیسک کمر
به طور كلى مى توان گفت كه درمان دیسک کمر شامل روش هاى محافظه كارانه تا عمل جراحى است. لازم به ذكر است كه روش درمانى با توجه به ميزان درد و ناراحتى بيمار و ميزان بيرون زدگى ديسک انتخاب مى شود. اما اکثر افراد با استفاده از یک برنامه ورزشی مناسب که موجب تقویت عضلات و ماهيچه هاى کمر و اطراف آن شود، مى توانند درد ناشى از بيرون زدگى دیسک را کاهش دهند. همچنين انجام تمرينات و جلسات فيزيوتراپى به بهبود اين وضعيت و كاهش درد و تقويت عضلات كمك مى كنند. علاوه بر اين مصرف داروهاى بدون نسخه و خوددارى از بلند كردن اجسام سنگين و فعاليت هاى خاص هم كمك كننده است.
به خاطر داشته باشيد در صورت مشاهده هرگونه درد و ناراحتى از انجام هر نوع فعاليت بدنى نامتعارف خوددارى كنيد، چراكه اين كار سبب ضعف عضلات و سفتي مفاصل مى شود. در عوض انجام فعاليت هاى كششى سبك يا پياده روى بسيار توصيه مى شود.
در صورت تسكين نيافتن درد با داروهاى بدون نسخه و تغيير سبك زندگى، ممكن است پزشك داروهاى قوى ترى تجويز كند. اگر علائم بيمارى پس از گذشت ٦ هفته با اين داروهاى تجويز شده قوى نيز فروكش نكند، ممكن است نياز به عمل جراحى به وجود آيد.
اما خبر خوب اين است كه بیشتر افراد مبتلا به دیسک كمر با درمان هاى ساده و محافظه كارانه بهبود مى يابند و ظرف گذشت ٦ هفته درد و ناراحتى آنها به تدريج كاهش مى يابد.
نتيجه گيرى
شايد به طور قطعى نتوان از بروز ديسك كمر پيشگيرى كرد اما مى توان جهت كاهش خطر ابتلا به اين عارضه اقداماتى از جمله داشتن يك سبك زندگى پر تحرك و انجام ورزش هاى روزانع سبك، انجام داد.
همچنين توصيه مى شود در صورت بروز هرگونه درد در ناحيه كمر و مشاهده علائم بيرون زدگى ديسك به سرعت به یک متخصص ارتوپدی معتبر مراجعه كرده تا از بروز آسيب ها و عوارض احتمالى بعدى جلوگيرى شود.
متخصصص ارتوپدی-فوق تخصص جراحی زانو و آسیب های ورزشی
فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی ایران
فارغ التحصیل رشته ارتوپدی از دانشگاه علوم پزشکی ایران ، بیمارستان شفا یحیائیان
فوق تخصص جراحی زانو از دانشگاه علوم پزشکی ایران، بیمارستان شفا یحیائیان …
0 دیدگاه