جراحی رباط صلیبی قدامی ACL چگونه انجام می شود؟

آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی یا ACL، در ورزشکاران شایع است. چنانچه ACL دچار پارگی یا کشیدگی خفیف شود، ممکن است با کمک پزشک و فیزیوتراپی به مرور زمان بهبود یابد. اما در صورتی پارگی کامل، بخصوص در افراد جوان یا افرادی که قصد دارند به فعالیت های ورزشی خود ادامه دهند، ممکن است نیاز به جراحی باشد. دراین مقاله قصد داریم به علل و علائم آسیب دیدگی ACL و همچنین جراحی و مراقبت های بعد از آن بپردازیم و اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار دهیم. چنانچه تمایل دارید در این زمینه بیشتر بدانید، در ادامه مقاله با ما همراه باشید…

رباط صلیبی قدامی چیست؟

رباط صلیبی در واقع همان لیگامان های زانو می باشند، که مهم ترین آن ها رباط صلیبی جلویی یا قدامی (ACL) است. بدون شک این را می دانید که ثبات هر مفصل بستگی به سالم بودن ساختمان رباط آن مفصل دارد و چنانچه مفصلی در حالت طبیعی دچار تحریک زیادی شود، این رباط است که نقش مهمی را در این بین ایفا می کند. رباط صلیبی قدامی دقیقا در وسط زانو قرار گرفته است و یکی از مهم ترین رباط های داخلی زانو می باشد. این رباط، از جمله رباط های کلیدی است که به تثبیت مفصل زانو کمک می کند. رباط ها، بافت های محکمی هستند که دو استخوان را به یکدیگر متصل می کنند. ACL، استخوان ران را به استخوان ساق پا وصل کرده و از حرکت رو به جلوی این استخوان ها جلوگیری می کند. این رباط، یکی از چهار رباط اصلی زانو است که تثبیت مفصل زانو را فراهم می کند. شایع ترین صدماتی که موجب آسیب به این رباط می شود، در ورزش های فوتبال، بسکتبال، تنیس و … اتفاق می افتد. بیشتر ورزش هایی مد نظر است که شامل توقف یا تغییر مسیر ناگهانی می شوند. برای درمان این عارضه می توان به بهترین متخصص ارتوپدی در شمال تهران، دکتر هومن یحیی زاده مراجعه نمایید.

علل آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی ACL

آسیب های رباط صلیبی قدامی معمولا زمانی رخ می دهند که شخص در حال دویدن یا پریدن، ناگهان سرعت خود را کاهش داده و تغییر مسیر می دهد یا به نحوی می چرخد مه سبب خم شدن زانو یا چرخش آن به یک طرف می شود. آسیب های تماسی، معمولا در اثر یک ضربه مستقیم و در نتیجه آن باز شدن بیش از حد یا خم شدن آن به سمت داخل (به سمت پای مقابل) ایجاد می شوند.

چه فعالیت هایی باعث آسیب دیدگی ACL می شوند؟

• ورزش های بدون برخورد مانند اسکی، ژیمناستیک و تنیس
• ورزش های پربرخورد مانند فوتبال، بسکتبال و راگبی
• تصادف با وسیله نقلیه

علائم آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی

بیشتر اشخاصی که به پارگی رباط صلیبی قدامی دچار می شوند، صدای “تق” یا “پاپ” را در زانوی خود احساس می کنند و در زانوی خود احساس ناپایداری را تجربه می کنند. بعد از گذشت چند ساعت بعد از بروز این عارضه، به علت خونریزی از عروق آسیب دیده، زانو دچار تورم شدید می شود که بعد از رفع آن فرد می تواند وزن خود را روی زانوی صدمه دیده بیندازد، اما همچنان احساس ناپایداری در زانو را حس می نماید. ناپایداری زانو باعث آسیب به مینیسک می شود. علاوه بر این درد موضعی، پیچ خوردگی زانو، کاهش دامنه حرکتی و ناراحتی حین راه رفتن از دیگر تاثیرات عدم درمان رباط صلیبی قدامی است.

اگر پارگی رباط صليبى قدامى جراحی نشود چه اتفاقى مى افتد؟

افرادی که دچار رباط صلیبی می شوند، اکثرا از عارضه ای به نام خالی کردن زانو شکایت دارند. خالی کردن های مکرر زانو به مرور زمان می تواند باعث پارگی مینیسک های زانو و آسیب های غضروف های زانو شود و این کار پیشرفت آرتروز زانو را تسریع می کند. تستی به نام خالی کردن زانو یا pivot که توسط جراح ارتوپد و فوق تخصص های زانو انجام می شود، وجود دارد که در صورت مثبت بودن این تست برای فرد هر چه سریعتر باید بازسازی رباط صلیبی برای او انجام شود تا از عوارض بعدی آن جلوگیری بعمل آید.

جراحی رباط صلیبی قدامی ACL

در جراحی رباط صلیبی قدامی، جراح رباط پاره شده را از زانو برداشته و آن را با بافت جدید جایگزین می نماید. هدف از انجام این جراحی، این است که زانو مجددا پایدار شده و دامنه حرکتی که پیش از آسیب دیدگی داشته را بازیابد. معمولا جراحان ارتوپدی برای جراحی ACL از روش آرتروسکوپی زانو استفاده می کنند. این بدان معنی است که آن از طریق برش های کوچکی در اطراف زانو، ابزار های ظریف برای انجام جراحی و همچنین یک دوربین بسیار کوچک را وارد آن می کنند. اسکار پوستی ناشی از این روش، کمتر از جراحی باز زانو است.

نحوه انجام جراحی رباط صلیبی زانو ACL

این جراحی حدود یکساعت زمان می برد و از بیهوشی عمومی بیمار برای انجام آن استفاده می شود. جراح، ACL پاره شده را برمی دارد و تاندون را در آن قرار می دهد. تاندون ها سبب اتصال عضله به استخوان می شوند. جراح ممکن است تاندون را در حین جراحی از بخش های دیگر بدن مانند زانو، ران یا همسترینگ بردارد، یا امکان دارد از تاندون اهدا کنندگان متوفی استفاده نماید. قرارگیری تاندون درون زانو به عنوان پیوند شناخته می شود. جراح، پیوند را در نقطه مناسب قرار می دهد و دو سوراخ به نام تونل ایجاد می کند. یکی از آن ها در استخوان بالای زانو و دیگری در استخوان زیر آن ایجاد خواهد شد. سپس جراح پیچ هایی را در تونل ها قرار داده و پیوند را در جای خود ثابت نگه می دارد. این کار، مانند پل عمل می کند که لیگامان های جدید طی روند بهبودی روی آن رشد می کنند. رشد کامل ACL جدید ممکن است ماه ها به طول بیانجامد.

مراقبت های بعد از جراحی رباط صلیبی زانو ACL

• معمولا روز بعد از جراحی بیمار ترخیص می شود.
• برای جلوگیری از اعمال فشار به زانو حتما باید از عصا استفاده شود.
• بیمار، قبل از ترک بیمارستان نحوه تعویض پانسمان روی زخم خود را آموزش خواهد دید.
• بهتر است زانو روی بالش بلند و بالاتر از قفسه سینه قرار گیرد.
• با شروع بهبودی ACL، پزشک شروع فیزیوتراپی را برای بیمار تجویز می کند. این کار به تقویت رباط و عضلات کمک می کند. بعد از آن طی چند ماه بیمار می تواند به فعالیت های خود بازگردد.
• تمرین های کششی و قدرتی معمولا چند روز بعد از عمل شروع می شوند.

دکتر هومن یحیی زاده

متخصصص ارتوپدی-فوق تخصص جراحی زانو و آسیب های ورزشی

فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی ایران

فارغ التحصیل رشته ارتوپدی از دانشگاه علوم پزشکی ایران ، بیمارستان شفا یحیائیان

فوق تخصص جراحی زانو از دانشگاه علوم پزشکی ایران، بیمارستان شفا یحیائیان …