پارگی روتاتور کاف شانه چگونه ایجاد می شود؟

یکی از شایع ترین علل درد در ناحیه شانه افراد به خصوص بالغین پارگی روتاتورکاف شانه می باشد. این عارضه اغلب در افراد بالای 40 سال مشاهده می شود اگرچه ممکن است در سنین پایین تر به وجود آید اما به دلیل نداشتن علائم خاصی این مشکل جدی گرفته نمی شود و در سنین بالاتر خود را نشان می دهد.

آناتومی شانه

مفصل شانه از سه استخوان کلاویکل، استخوان هومروس و استخوان اسکاپولا تشکیل شده است که بخش گلنوئید آن در تشکیل مفصل شانه دخالت می کند. به طور کلی مفصل شانه وظیفه حرکات مفصل شانه را برعهده دارد. برای حرکت دادن مفصل شانه دو ساختار اصلی دخالت دارد یکی از ساختار ها عضله بسیار مهمی به نام عضله دلتوئید می باشد. دلتوئید عضله ای است که همه ما در لمس قسمت خارجی شانه می توانیم آن را لمس کنیم. در واقع عضله دلتوئید درجاتی از حرکت مفصل شانه را به عهده دارد.

ساختار مهم دیگری که در مفصل شانه وجود دارد، روتاتور کاف یا همان کاف شانه است، که از چهار عضله اصلی به نام عضله سوپرااسپیناتوس، اینفرااسپیناتوس، ساب اسکاپولاریس و ترس مینور تشکیل شده است.

این عضلات از قسمت های مختلف استخوان اسکاپولا آغاز و به یکدیگر می چسبند و یک تاندون پهنی تقریبا به عرض 38 تا 55 میلی متر را تشکیل می دهند. این تاندون پهن بر روی استخوان هومروس می چسبد و وظیفه حرکات مفصل شانه و حرکات چرخشی مفصل شانه را بر عهده دارد.

بیشتر بخوانیم: درمان در رفتگی مکرر مفصل شانه

علل پارگی روتاتور کاف شانه

با توجه به اینکه عمده پایداری مفصل شانه توسط عضلات و تاندون ها ایجاد می شود و استخوان آنها تاثیر زیادی در پایداری مفصل شانه ندارد به همین دلیل فشار بسیار زیادی بر روی روتاتورکاف یا کاف مفصل شانه وارد می شود. در بسیاری از موارد ممکن است این کاف دچار پارگی شود. علل مختلفی موجب این پارگی ها می شود که در ادامه به شرح آن ها پرداخته می شود:

• یکی از این علت ها به وجود آمدن حوادثی مانند، تصادفات، وارد شدن ضربه یا تروما و زمین خوردن است که موجب وارد آمدن آسیب به مفصل شانه می شود.
• همچنین افرادی که دچار آرتروز در قسمت های مختلف مفصل شانه به ویژه مفصل آکرومیوکلاویکولار هستند، به دنبال حرکت شانه این روتاتور کاف به استوفیتهایی که در مفصل آکرومیوکلاویکولار و یا در زیر آکرومیون شانه وجود دارد، گیر می کند و به تدریج دچار پارگی شود.
• یکی دیگر از علل پارگی روتاتور کاف شانه سن می باشد. با افزایش سن این تاندون دچار تحلیل می شود و امکان پاره شدن آن وجود دارد.
• مشاهده شده پارگی روتاتور کاف شانه در بسیاری از افراد بالای 40 سال بیشتر مشاهده می شود و بسیاری از افراد دچار این پارگی هستند. گاهی این پارگی به صورت کامل و سرتاسر طول تاندون اتفاق می افتد و تمام ضخامت تاندون را در برمی گیرد و یا ممکن است قسمت کوچکی از تاندون را در برگیرد که اصطلاحا به آنها پارگی های پارشیل یا نیمه گفته می شود.

علائم پارگی روتاتور کاف شانه

یکی از علائم بازر پارگی روتاتور کاف  شانه، درد هنگام حرکت شانه می باشد. اغلب افرادی که دچار پارگی روتاتور کاف شانه می شوند شب ها از درد شبانه ناحیه شانه شکایت دارند.

علائم دیگری مانند ضعف عضلات شانه هنگام بالا بردن دست ها، صدا دادن شانه هنگام حرکت دست ها و باز ماندن از انجام فعالیت های روزمره مانند شانه زدن سر می باشد.

تشخیص پارگی روتاتور کاف در ناحیه شانه

پارگی روتاتورکاف شانه به صورت حاد در اثر ضربات و تروماها اتفاق می افتد که ممکن است به صورت پارشیل و یا به صورت کامل کل ضخامت تاندون را در برگرفته باشد. تشخیص پارگی روتاتورکاف معمولا توسط فوق تخصص ارتوپد با معاینه قسمت های مختلف شانه صورت می گیرد. هنگام معاینه نیز ممکن است بیمار دچار درد شود. اما انجام ام آر آی تشخیص این پارگی را مسجل می کند و به پزشک این امکان را می دهد تا با تشخیص دقیق خود از این طریق نسبت به میزان پارگی آگاهی پیدا کند.

*نکته بسیار مهمی که در تشخیص پارگی تاندون روتاتور کاف  باید در نظر گرفته شود، توجه به میزان پارگی به ویژه در افراد جوان (افراد زیر 55 سال) می باشد. اگر این افراد به دنبال ضربه دچار پارگی تمام ضخامت تاندون شده باشند هر چه سریع تر باید درمان های جراحی قرار گیرند.

بیشتر بخوانیم: درمان پارگی لابروم فوقانی شانه (slap)

درمان پارگی روتاتور کاف در ناحیه شانه

برای درمان پارگی روتاتور کاف  در درجه اول، یک دوره درمان فیزوتراپی و درمان های علامتی برای بیمار در نظر گرفته می شود. اما اگر این درمان ها موفقیت آمیز نبودند و فرد دچار درد شدیدی بود، در صورت داشتن سلامت جسمی، با استفاده از روش آرتروسکوپی و روش جراحی باز این تاندون ترمیم شود و ضایعات آن در محل خود دوخته خواهد شد.

نکته دیگری که باید قبل از درمان پارگی روتاتور کاف به آن توجه کرد این است که در افرد جوانی که به دنبال ضربات دچار درد شانه می شوند حتما باید جهت معاینه شانه به صورت دقیق و کامل به یک متخصص ارتوپدی مراجعه کنند تا برای بررسی دقیق تر و جامع تر از شانه ام آر آی شود تا در صورت وجود پارگی در طول ضخامت تاندون بودند هر چه زودتر روش درمانی جراحی مفصل شانه صورت گیرد تا از گسترش پارگی مفصل شانه جلوگیری شود.

اگر پارگی به موقع تشخیص داده نشود احتمال گسترش پارگی وجود دارد و این پارگی موجب می شود که :

• استخوان هومروس در محل طبیعی خود حرکت نکند.
• به طور مکرر در محل خود لغزش داشته باشد.
• به قسمت های مختلف مفصل شانه گیر کند در نهایت این گیر کردن های مکرر باعث ایجاد آرتروز می شود.

در بسیاری از افراد مشاهده می شود که در سنین پایین دچار روتوکاف شده اند اما در زمان مناسب درمان نشده اند. با افزایش به آرتروز دچار شده اند و تنها راه درمان این آرتروز بسیار شدید، تعویض مفصل شانه می باشد. بنابراین با توجه به صلاحدید پزشک ارتوپد روش های درمانی پارگی وتورکاف سریع تر انجام شود تا از گسترش پارگی و آسیب به آن جلوگیری می شود.

کلام آخر

در مورد پارگی روتاتور کاف باید این مساله را در نظر داشت که این عارضه فقط به دنبال ضربات بسیار شدید اتفاق نمی افتد. ممکن است در افرادی که سن بالاتری دارند نیز مشاهده می شود حتی یک ترمز ناگهانی در اتوبوس یا مترو ، گرفتن ناگهانی میله جهت ممانت از افتادن به زمین و یا یک سر خوردن پا که ممکن است فرد دست خود را حائل می کند تا به زمین برخورد نکنه می تواند باعث پارگی روتاتور کاف یا پارگی شانه شود.

دکتر هومن یحیی زاده

متخصصص ارتوپدی-فوق تخصص جراحی زانو و آسیب های ورزشی

فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی ایران

فارغ التحصیل رشته ارتوپدی از دانشگاه علوم پزشکی ایران ، بیمارستان شفا یحیائیان

فوق تخصص جراحی زانو از دانشگاه علوم پزشکی ایران، بیمارستان شفا یحیائیان …