خار پاشنه، علائم و روش های درمان آن

خار پاشنه، علائم و روش های درمان آن

خار پاشنه یا Heel spur یکی از شایع ترین علل درد پاشنه می باشد که با علائمی مانند درد و التهاب در کف پا همراه است. اگر شما هم به خار پاشنه مبتلا شده اید باید بدانید که تنها مشکل شما نیست. متاسفانه بسیاری از افراد به دلایل مختلفی به این عارضه دچار می شوند اما سعی می کنند نشانه های اولیه آن را نایدیده بگیرند و با این کار موجب تشدید درد ناشی از عارضه خار پاشنه می شوند.

بیماری که با عنوان خار پاشنه در بین عموم شناخته شده است در حقیقت درد ناشی از التهاب غلاف کف پا یا فاشیا پلانتار دار می باشد، بنابراین بهتر است از نام فاشئیت پلانتار برای این بیماری استفاده شود.

فاشیای پلانتار در واقع یک غلاف فیبروزی بسیار ضخیمی است که در کف پا قرار دارد. این فاشیا از استخوان پاشنه به استخوان های مختلف کف پا و پوست کف پا متصل می شود و موجب ایجاد قوس کف پا می شود. استخوان های کف پا را به طور محکم در کنار یکدیگر قرار می دهد و موجب تسهیل و کاهش درد در هنگام راه رفتن و فانکشن بهتر کف پا می شود.

در ادامه این نوشتار به شرح علائم، علل، روش های تشخیص و درمان خار پاشنه می پردازیم.

علت به وجود آمدن خار پاشنه چیست؟

در بسیاری از افراد بنا به عللی، فاشیا پلانتار کف پا دچار درد و التهاب و ضخیم شدگی می شود و اگر این ضخیم شدگی ادامه پیدا کند ممکن است در محل اتصال آن به استخوان پاشنه، رسوب کلسیم اتفاق بیفتد و زائده ای اسپور یا خار مانندی ایجاد شود که در عکس های رادیولوژی دیده می شود.

در حقیقت علت اصلی درد این بیماران ضخیم شدگی و التهاب غلاف کف پا می باشد. این بیماران هنگام مراجعه به پزشک معمولا از درد کف پا و فرو رفتن جسمی مانند سوزن در کف پا هنگام راه رفتن شکایت دارند. این درد معمولا صبح ها شدیدتر می باشد که با کمی فعالیت و راه رفتن تا حدودی بهبود پیدا می کند.

*ذکر این نکته الزامی است که وجود و یا عدم وجود این خار در کف پا ارتباطی به ایجاد و یا عدم ایجاد درد در این بیماران ندارد.

علل ایجاد درد در کف پا

علل مختلفی برای ایجاد درد در کف پا وجود دارد. از جمله مهم ترین این عوامل شامل:

• راه رفتن غیر اصولی

برخی از افراد هنگام راه رفتن با شدت زیادی پنجه پا را می شکنند و یا عادت دارند روی پنجه یا نوک انگشتان پا راه بروند. این کشش مکرر غلاف کف پا باعث ایجاد التهاب در کف پا می شود.

• قوس زیاد کف پا

از دیگر علل ایجاد درد کف پا، قوس زیاد کف پا می باشد. قوس زیاد کف پا به دلیل عدم تعادل بین عضلات کف پا  استخوان ها عضلات مچ و ساق پا است.

همچنین:

• پوشیدن کفش نامناسب
• راه رفتن روی سطح سفت و سخت به مدت طولاتی
• ایستادن های طولاتی مدت
• داشتن وزن بالا

از دیگر عواملی هستند که ممکن است موجب ایجاد فاشیای پلانتار و درد در کف پا شود.

روش های تشخیص خار پاشنه

معمولا تشخیص این بیماری به صورت کلینیکال، با معاینه و گرفتن یک شرح حال دقیق از بیمار مشخص می شود. نکته ای که حتما باید به آن توجه شود این است که وجود یا عدم وجود خار پاشنه در محل استخوان پاشنه یا (کالکانئوس)، ارتباطی به درد یا وجود یا عدم وجود این بیماری ندارد. البته در بسیاری از موارد عکس رادیوگرافی گرفته می شود تا اگر مشکل یا بیماری دیگری وجود دارد تشخیص داده شود. ولی وجود این خار موجب بروز درد یا عدم درد در پاشنه نمی شود.

بهترین درمان خار پاشنه

برای درمان خار پاشنه روش های مختلفی وجود دارد که در ادامه این روش ها شرح داده می شود:

• اولین و موثرترین روش درمان خار پاشنه اصلاح سبک زندگی می باشد. همچنین کاهش وزن، عدم ایستادن های طولاتی مدت، راه رفتن صحیح و پوشیدن کفش مناسب می تواند در بهبود خار پاشته موثر باشد.
• یخ درمانی و گذاشتن کمپرس سرد در محل درد، حداقل سه مرتبه در روز در کاهش میزان التهاب و درد کف پا تاثیر بگذارد.
• فرد مبتلا به خار پاشنه می تواند با استفاده از روغن های خاصی کف پاهای خود را ماساژ دهد تا خونرسانی کف پا افزایش پیدا کند تا از میزان درد کاسته شود.
• استفاده از کفی های مخصوص برای خار پاشنه نقش بسزایی در کاهش میزان درد دارد. همزمان با آن نیز می توان از داروهای خاصی مانند ترکیب های غیر استروئیدی و داروهایی که توسط پزشک تجویز می شود، استفاده کرد تا موجب کاهش التهاب در فاشیای کف پا شود.
• در کنار موارد بیان شده، روش های مختلف فیزوتراپی و کار درمانی مانند تکنیک‌های استرچینگ (تمرین‌های کششی عضلات پشت ساق پا می تواند بسیار کمک کننده باشد.
• همچنین می توان از مدالیته های خاصی مانند شاک ویو که یکی از درمان های موثر در خار پاشنه است، استفاده کرد. شاک ویو با تحریکاتی که در محل ایجاد می کند تولید فیبروبلاست ها و خونرسانی در محل فاشیای پلانتار را افزایش می دهد و می تواند منجر به کاهش درد در این منطقه شود.
• در صورتی که این درمان ها موثر نبودند می توان از تزریق های موضعی در محل درد استفاده کرد. در بسیاری از این موارد بیماران با یک تا سه نوبت تزریق ممکن است بهبود پیدا کنند.
• در بسیاری از موارد تمام این روش ها برای دریافت نتیجه موثر در کنار یکدیگر استفاده می شود. با توجه به این خارپاشنه یک بیماری مزمن می باشد و در بسیاری از موارد نسبت به به درمان مقاوم است و موجب بروز ناراحتی در بیمار می شود، پزشک مجبور می شود از چندین روش درمانی در کنار یکدیگر استفاده کند.
• اگر این روش ها موثر نبودند و به کار گیری این روش های درمانی موجب افت عملکرد و فانکشن بیمار شد روش های جراحی می تواند برای کاهش درد و التهاب فاشیای کف پا موثر باشد و با روش های درمان جراحی نسبت به درمان این بیماران اقدام کرد.

کلام آخر

خار پاشنه یک وضعیت مزمنی می باشد که باید به تشخیص و درمان آن پرداخته شود. نکته قابل ذکر این که تشخیص این بیماری یک تشخیص کلینیکی است و با گرفتن شرح حال و معاینه معمولا تشخیص مسجل می شود و در برخی موارد نیاز به گرفتن عکس رادیولوژی است. البته همیشه نباید این وجود خار یا عدم وجود خار برای بیماران مهم باشد و حتی ممکن است در بسیاری از بیماران با علائم شدید این خار وجود نداشته باشد و یا در برخی افراد حتی بدون علامت مشاهده می شود که خار بزرگی در پاشنه وجود دارد اما بنا به تشخیص پزشک به اقدام خاصی نیاز ندارد.

راه های ارتباطی با دکتر هومن یحیی زاده متخصص ارتوپدی در تهران:

• آدرس مطب: تهران، خیابان شریعتی، بالاتر از پل رومی، ابتدای بلوار صبا، روبروی مترو قیطریه، کوچه خلیلی، پلاک 195 ط 3
• شماره تلفن جهت مشاوره : 09129210221
• شماره های تماس با مطب: 02122213181 و 02122201053
• آدرس اینستاگرام: drhoomanyahyazadeh
• ایمیل: info@dryahyazadeh.com

دکتر هومن یحیی زاده

متخصصص ارتوپدی-فوق تخصص جراحی زانو و آسیب های ورزشی

فارغ التحصیل رشته پزشکی عمومی از دانشگاه علوم پزشکی ایران

فارغ التحصیل رشته ارتوپدی از دانشگاه علوم پزشکی ایران ، بیمارستان شفا یحیائیان

فوق تخصص جراحی زانو از دانشگاه علوم پزشکی ایران، بیمارستان شفا یحیائیان …